Sääʹm ǩiõli neäʹttel mieʹrren lij kaggâd säʹmmlai ǩiõli statuuzz, da lââʹzzted sääʹm ǩiõli da kulttuur tobddmõõžž ceelai õhttsažkååʹddest. Jeäʹrben tän neäʹttel poodd sääʹm ǩiõl kollʼje da kuâsttje juõʹǩǩsââʹjest.

Sääʹm ǩiõli neäʹttel lij õhttsažhaʹŋǩǩõs, koin puuʹtet tiõttu sääʹm ǩiõlid da lââʹzzted tõi tobddmõõžž ceelai õhttsažkååʹddest. Privatt da õõlmâs stroiʹttlid, põrggsid, organisaatioid da jeeʹres toiʹmmjeeʹjid kååččat puʹhtted tiõttu sääʹm ǩiõlid jeäʹrben tän neäʹttel poodd. Õõutâst väʹlddep šuurab vaʹsttõõzz tõʹst, što sääʹm ǩiõl kollʼje da kuâsttje da tõk lie ââʹnnmest juõʹǩǩsââʹjest õhttsažkååʹdd jeeʹres sueʹrjin.

Sääʹm ǩiõli neäʹttel lij Taar Sääʹmteeʹǧǧ vuõlttõs, kåått lij vueʹssen sij altteem Giellalokten (Ǩiõllkaggâm) ǩiõllstrategia.

Mõõzz Sääʹm ǩiõli neäʹttel lij vääžnai?

Huõlǩâni tõʹst, što sääʹm ǩiõl lie vaarrvuâllsa, ǩiõl jieʹlle nânnsanji. Tuäivv kuuitâǥ lij. Säʹmmlain lij tieʹttemvuõtt jiiʹjjes ǩiõlâst da ǩiõllvaʹlljummšin. Jäänbõs oummuin äʹlǧǧe vuässõõttâd kuursid, što sij vuäitče vuäǯǯad mååusat ǩiõl, koonn ääiʹjab puõlvvõõǥǥ lie mõõntam. Vuuʹdin, koin sääʹmǩiõl ij leäkku leämmaž ââʹnnmest õõut leʹbe kueiʹt puõlvvõõǥǥ äiʹǧǧen, väʹldde nuõr vuõrâsoummu ååʹn sääʹmǩiõl mååusat da ǩiččle seʹrdded tõn päärneez. Ođđ sääʹmǩiõllsaž päärnai puõlvvõk lij šõddmen.

Taar, Ruõcc di Lääʹd peäʹl Sääʹmjânnmest ǩiõččlââʹstet, što õhttsažkåʹdd čuäʹjat šuurab perstummuž sääʹm ǩiõlid, da säʹmmla täin jânnmin ǩiõččlâʹstte šuurab seännmõõžž sij kulttuuʹre da ǩiõʹlle. Perstummuš sääʹm õhttsažkåʹdde lij šurr da ääiʹjpodd õhttsaž ǩiõllǩiččlõõttmõʹšše ij vuäitči leeʹd pueʹrab.

Resuurs

Ǩiõlltuâjjneävv

Sääʹm ǩiõlid käunnai määŋgnallšem digitaalʼlaž ǩiõlltuâjjneävv, diǥu vuõigglookkâmprogramm Windows da Android di iOS (iPhone da iPad9) systeeʹmid, sääʹnnǩeeʹrj da jiânnai jeeʹres. Tobdstõõđ Divvun-seidda , koʹst käunnai lââʹzz sääʹm ǩiõllteknologia.

10/20 bágo

10/20 Bago skjermbilde

Sääʹm ǩiõli neäʹttel õhttvuõđâst lij Taar Sääʹmteʹǧǧ puuʹtʼtam 10/20 bágo -nõmmsa suåvldõõzz, koonn vuäitt šiõtteed Android leʹbe iOS teʹlfooʹne. Suåvldõõzzin piâzzak vueiʹnned, kuullâd da lookkâd 10/20 sääʹnned tâʹvv-, juuʹlev- di saujjsääʹmǩiõʹlle. Suåvldõõzz vuäitt ââʹnned škooulin da peiʹvvpaaiʹǩin, leša teâđast privattjieʹllmest še.

SamTaar Sääʹmteʹǧǧ lij valmštam suåvldõʹsse kueʹhtt plakaatt, õõut koʹst lij 10 sääʹnned tâʹvv-, juuʹlev- da saujjsääʹmǩiõʹlle da õõut, koʹst lij 20 sääʹnned. Plakaattid kaaunak täʹst vueʹllʼlest.

Divvun-program

Vuäitak laaddâd  laaddâd  vuõigglookkâmprograamm MS Office, Windows di Mac systeeʹmid.

Prograamm lie vuäǯǯamnalla tâʹvv-, juuʹlev- da saujjsääʹmǩiõlid.

Puällpåʹrdd

Vuäitak laaddâd  laaddâd  vuõigglookkâmprograamm MS Office, Windows di Mac systeeʹmid.

Prograamm lie vuäǯǯamnalla tâʹvv-, juuʹlev- da saujjsääʹmǩiõlid.

Saemesth

Taar Sääʹmteʹǧǧ raaji 2013 uʹcc sääʹnnǩeârja ǩiõllkampanja ”Sámás Muinna” (Maainâst muin sääʹmǩiõl) õhttvuõđâst. Sääʹnnǩeârjaž leäi jurddum vuõss-sââʹjest nuõrid da jurddân leäi hääʹsǩesnalla kåččad nuõrid mainsted säämas vuõss vueiʹnnlõõttmõõžžâst arggpeeiʹvest da prääʹznǩin. Ǩeârjast šõõddi tuʹǩǩuum määŋg ekksai jooukâst. Sääʹnnǩeârjast ij leäkku määŋgmåkksaž ǩiõllmätt, seâša hiâlp da äukkai fraas. Ǩeârjast šõõddi nuʹtt tuʹǩǩuum, što Taar Sääʹmteʹǧǧ raaʹji ǩeârjast 2019 mobiilsuåvldõõzz. Suåvldõõzzâst lij jiõnn måttam saaʹnid da fraasid. Suåvldõs suäpp siʹjjid, kookk haaʹlee siõmmna mättjed sääʹmǩiõl leʹbe suʹnne kåått haaʹlad mättjed saaʹnid da fraasid sääʹmǩiõʹlle.

Sääʹnnǩeeʹrj

Kaaunak sääʹnnǩiiʹrjid jeeres ǩiõlin tääiʹben:  http://dicts.uit.no/

Mäʹhtt vuäitak pueʹtted mieʹldd?

Siâzztõõllâp ǩiõččâd prograamm, što kaaunak jäʹrjstum šõddmõõžžid tuu âlddsin. Vääʹld õhttvuõđ tuu ââldmõs ǩiõllkõõskõʹsse da kõõjj seeʹst vieʹǩǩ, što kaaunak ǩiõllneäʹttel šõddmõõžžid. Siâzztõõllâp še seuʹrrjed Sääʹm ǩiõli neäʹttel Facebook-seeid “Giellavahkku/ Gïelevåhkoe/ Giellavahkko/ Samisk språkuke”, koʹst vuäinak obb Sääʹmjânnam ođđsid. Sääʹm ǩiõli neäʹttlest lij še jiiʹjjes Instagram “giellavahkku”, koʹst õlmstââʹttet fiiʹlmid, kaartid da ođđsid neäʹttelpââʹj.

Tuäivvap, što vuässõõđak Sääʹm ǩiõli neäʹttel hervvai šõddmõõžžid, juʹn-a fyyslaž leʹbe digitaalʼlaž šõddmõõžžid. Ǩeeʹrjet sääʹmǩiõʹlle sosiaalʼlaž mediast obb neäʹttelpââʹj, da puuʹt ton še mij kåʹllǩiõlid kuâsttjeeʹjen.

Vuõlttâd jiijjad šõddmõõžž tiiʹǩ